Powieści od zawsze były chętnie adaptowane na ekran. Polska literatura również doczekała się wielu świetnych ekranizacji, które na stałe wpisały się w historię polskiego kina. W niniejszym artykule przyjrzymy się najciekawszym filmowym adaptacjom rodzimej literatury, począwszy od klasyków, poprzez powieści historyczne, współczesne, kryminalne i science fiction. Przeanalizujemy, które z ekranizacji najlepiej oddają ducha oryginalnych powieści i dlaczego warto do nich sięgnąć zarówno jako do filmów, jak i książek.
Najlepsze ekranizacje polskich powieści historycznych
Polskie powieści historyczne od lat cieszą się niesłabnącą popularnością, a ich ekranizacje należą do kanonu polskiego kina. Do najbardziej udanych adaptacji należą:
Potop - Jerzy Hoffman
Filmowa adaptacja trylogii Henryka Sienkiewicza z 1974 roku w reżyserii Jerzego Hoffmana, z Daniellem Olbrychskim w roli Andrzeja Kmicica. Monumentalne dzieło oddające klimat Rzeczpospolitej XVII wieku i tumultów wojen ze Szwedami. Świetne aktorstwo i dbałość o historyczne realia.
Krzyżacy - Aleksander Ford
Kolejna adaptacja prozy Henryka Sienkiewicza, tym razem powieści Krzyżacy w reżyserii Aleksandra Forda z 1960 roku. Film prezentuje wydarzenia z początku XV wieku - wojnę Polski z zakonem krzyżackim. Znakomite zdjęcia i scenografia.
Pan Wołodyjowski - Jerzy Hoffman
Ostatnia część trylogii sienkiewiczowskiej w ekranizacji Jerzego Hoffmana z 1968 roku. Losy małego rycerza Michała Wołodyjowskiego osadzone w realiach wojen Rzeczpospolitej z Turcją i Kozakami. Doborowa obsada aktorska.
Ekranizacje współczesnych polskich powieści obyczajowych
Polskie powieści obyczajowe również znalazły uznanie w oczach filmowców, a miłośnicy literatury często szukają sposobu, by ich ulubione historie mogły towarzyszyć im także podczas relaksu z filmem czy serialem. Jeśli należysz do grona osób, które cenią sobie możliwość obejrzenia adaptacji literackiej w domowym zaciszu, koniecznie odwiedź https://obejrzyj-to.pl, gdzie znajdziesz szeroką ofertę filmów i seriali na podstawie polskich powieści. Do najciekawszych ekranizacji należą:
Chłopi - Jan Rybkowski
Ekranizacja z 1973 roku głośnej powieści Władysława Reymonta, laureata Nagrody Nobla. Film przedstawia losy chłopów z Lipiec - ich codzienne troski i radości. Wyróżnia się dbałością o szczegóły obyczajowe.
Lalka - Wojciech Jerzy Has
Adaptacja arcydzieła Bolesława Prusa z 1968 roku w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa. Przedstawia historię ambitnego Warszawianina - Stanisława Wokulskiego i jego związku z arystokratką Izabelą Łęcką. Świetne aktorstwo i wierność książce.
Noce i dnie - Jerzy Antczak
Ekranizacja powieści Marii Dąbrowskiej z 1975 roku. Losy rodziny Niechciców i ich sąsiadów na przestrzeni ponad 20 lat. Znakomite oddanie atmosfery dwudziestolecia międzywojennego.
Filmowe adaptacje polskich powieści kryminalnych
Polskie powieści kryminalne również doczekały się udanych ekranizacji. Wśród nich znajdują się:
Ziarno prawdy - Borys Lankosz
Film z 1995 roku na podstawie powieści Zygmunta Miłoszewskiego. Śledztwo w sprawie seryjnych morderstw prowadzi prokurator Teodor Szacki. Ciekawy obraz polskiej prowincji lat 90.
Mężczyzna niepotrzebny - Jacek Bromski
Ekranizacja powieści Wiesława Myśliwskiego z 1981 roku. Prowincjonalna historia zbrodni i kary osadzona w realiach lat 70. Znakomite aktorstwo.
Ziarno prawdy - Borys Lankosz
Kolejna ekranizacja prozy Zygmunta Miłoszewskiego. Tym razem śledztwo w sprawie makabrycznych morderstw dzieci prowadzi młody prokurator Teodor Szacki. Mroczny klimat i dobra gra aktorska.
Najciekawsze ekranizacje polskich powieści science fiction
Nawet w tym gatunku polska literatura ma do zaoferowania ciekawe pozycje ekranizowane na dużym ekranie:
Solaris - Andriej Tarkowski
Ekranizacja powieści Stanisława Lema w reżyserii Andrieja Tarkowskiego z 1972 roku. Mroczna wizja kontaktu ludzkości z obcą cywilizacją. Arcydzieło kina filozoficznego.
Inwazja z Aldebarana - Jacek Koprowicz
Film z 1978 roku na podstawie powieści Leszka Kołakowskiego. Grupa naukowców musi stawić czoła inwazji kosmitów. Ciekawa wizja fantastyki naukowej z czasów PRL.
Astronauci - Tadeusz Konwicki
Surrealistyczna ekranizacja powieści Stanisława Lema z 1981 roku w reżyserii Tadeusza Konwickiego. Grupa astronautów trafia na tajemniczą planetę Quinta. Oniryczne science fiction.
Powieści sensacyjne w polskim filmie
Polskie kino sięgało również po rodzimą literaturę sensacyjną. Do najciekawszych adaptacji należą:
Kariera Nikodema Dyzmy - Jan Rybkowski
Ekranizacja powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1980 roku. Komediowo-satyryczna opowieść o awansie społecznym tytułowego bohatera w Drugiej Rzeczpospolitej.
Znachor - Jerzy Hoffman
Film z 1981 roku na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Losy znachora i uzdrowiciela Benedykta Kosiby w okresie międzywojennym. Doskonałe aktorstwo.
Ostatni dzwonek - Tadeusz Chmielewski
Ekranizacja powieści Michała Choromańskiego z 1989 roku. Grupa nastolatków tropi zagadkę tajemniczej śmierci koleżanki. Klimaty kryminału i detektywa.
Klasyka polskiej literatury w filmowej adaptacji
Na koniec warto wspomnieć o kinowych odsłonach największych arcydzieł polskiej literatury. Do najciekawszych należą:
Wesele - Wojciech Smarzowski
Mroczna ekranizacja dramatu Stanisława Wyspiańskiego z 2004 roku. Obrazek obyczajów polskiej prowincji na przełomie XIX i XX wieku. Celna satyra i znakomite aktorstwo.
Dziady - Jerzy Antczak
Ekranizacja dramatu Adama Mickiewicza z 1988 roku. Filmowe ujęcie romantycznej, mistycznej wizji losu Polaków pod zaborami. Mocna strona artystyczna.
Nad Niemnem - Zbigniew Kuźmiński
Adaptacja powieści Elizy Orzeszkowej z 1986 roku. Losy polskiej rodziny szlacheckiej na Litwie w drugiej połowie XIX wieku. Piękne zdjęcia i wnikliwa obserwacja obyczajów.
Jak widać, polskie kino chętnie sięgało i sięga po rodzimą literaturę, tworząc na jej podstawie wiele interesujących i wartościowych produkcji. Mamy więc w czym wybierać zarówno na ekranie, jak i w księgarni. Które z wymienionych adaptacji są Waszymi faworytami?
Podsumowanie
Ekranizacje polskich powieści to niezwykle ciekawy rozdział w historii rodzimej kinematografii. Od literatury historycznej, przez obyczajową, kryminały, sci-fi po największe arcydzieła - polskie kino chętnie czerpało z bogactwa rodzimej literatury. Te adaptacje pozwoliły wielu tytułom trafić do szerszej publiczności, a także zachować je w pamięci kolejnych pokoleń. Mimo upływu lat, wiele z tych ekranizacji wciąż zachwyca, stanowiąc kanon zarówno kina, jak i literatury polskiej. Warto do nich wracać i odkrywać na nowo - zarówno na kartach książek, jak i kinowym ekranie.
Tagi
Udostępnij artykuł
