Komedie pomyłek to jeden z najpopularniejszych i najbardziej lubianych gatunków filmowych w Polsce. W latach 60. i 70. XX wieku powstało wiele kultowych już dzisiaj filmów tego typu, które na stałe wpisały się do kanonu polskiej kinematografii. Ich specyficzny humor, niepowtarzalne dialogi i aktorskie kreacje do dziś bawią kolejne pokolenia widzów.
W niniejszym artykule przybliżamy najciekawsze i najważniejsze produkcje z gatunku komedii pomyłek z lat 60. i 70. Skupiamy się na filmach uznanych twórców, którzy wnieśli istotny wkład w rozwój tej odmiany komediowego kina w Polsce. Omawiamy dzieła takich reżyserów, jak Stanisław Bareja, Sylwester Chęciński, Janusz Morgenstern, Tadeusz Chmielewski i Krzysztof Rogulski. Wskazujemy na ich największe przeboje, analizujemy fabuły, charakterystyczne motywy i aktorskie kreacje. Całość ma charakter subiektywnego przeglądu, aczkolwiek nie sposób pominąć pewnych pozycji, które na stałe wpisały się do kanonu polskiej komedii.
Najpopularniejsze filmy Stanisława Barei
Miś - kultowa komedia pomyłek z 1980 roku
Film "Miś" to absolutna klasyka gatunku i jedna z najpopularniejszych polskich komedii w ogóle. Akcja rozgrywa się w peerelowskiej rzeczywistości, a bohaterem jest mieszkaniec bloku, który przez pomyłkę zostaje uznany za agenta. Reżyser brawurowo sportretował absurdy ówczesnego systemu. Ogromną rolę odgrywają tu komiczne dialogi i aktorskie popisy m.in. Stanisława Tym, Henryka Bisty czy Wiesława Gołasa.
Poszukiwany, poszukiwana - film o perypetiach małżeńskich
"Poszukiwany, poszukiwana" to kolejna komedia pomyłek w reżyserii Barei z 1973 roku. Tym razem reżyser skupia się na problemach małżeńskich i komizmie wynikającym z nieporozumień między mężem i żoną. W rolach głównych błyszczą Bronisław Pawlik i Iga Cembrzyńska.
Co mi zrobisz jak mnie złapiesz - komedia obyczajowa z 1978 roku
Kolejna perełka w dorobku Barei z 1978 roku ze świetną obsadą - m.in. Wojciech Pokora, Włodzimierz Press, Wieńczysław Gliński. Reżyser tym razem przygląda się moralnym i obyczajowym absurdom współczesnego mu społeczeństwa. Humor sytuacyjny i słowny jak zawsze na najwyższym poziomie.
Komedie Sylwestra Chęcińskiego - mistrza gatunku
Sami swoi - przebojowa komedia z 1967 roku
"Sami swoi" to prawdziwy klasyk, jeden z największych przebojów w historii polskiego kina. Akcja rozgrywa się na wsi tuż po II wojnie światowej i skupia się na konflikcie dwóch rodzin - Gorajskich i Pawlaków. Mnóstwo zabawnych scen i niezapomnianych dialogów, które na stałe wpisały się do potocznego języka.
Nie ma mocnych - perypetie pewnej rodziny
Kolejna komedia Chęcińskiego z 1974 roku, tym razem skupiająca się na perypetiach wielopokoleniowej rodziny mieszkającej w jednym domu. Pełna komicznych nieporozumień i zwariowanych sytuacji. Doskonałe role m.in. Wacława Kowalskiego, Jadwigi Chojnackiej czy Mieczysława Czechowicza.
Brunet wieczorową porą - komedia omyłek i zwariowanych sytuacji
Kolejny przebój w reżyserii Chęcińskiego z 1976 roku. Tym razem reżyser bierze na warsztat mechanizmy prowadzące do zabawnych nieporozumień i serii komicznych zdarzeń z udziałem kilku bohaterów. Znakomite role Daniela Olbrychskiego i Mai Komorowskiej.
Filmy Janusza Morgensterna - aktorskie popisy
Rejs - kultowy film z udziałem Wieczorka i Pawlaka
Kultowa już komedia z 1970 roku w reżyserii Janusza Morgensterna. Jej bohaterem jest wycieczkowy rejs po Wiśle, w trakcie którego dochodzi do wielu zabawnych sytuacji. Ogromną rolę odgrywają genialne kreacje aktorskie Zdzisława Maklakiewicza i Henryka Bisty.
Hallo Szpicbródka czyli ostatni występ króla kasiarzy - komedia kryminalna
Inna odsłona talentu Morgensterna - tym razem w formie komedii kryminalnej z awanturniczą fabułą i mnóstwem gagów. Tytułowego Szpicbródkę kreuje Leonard Pietraszak. Film z 1978 roku.
Jak rozpętałem II wojnę światową - film fabularny z 1970 roku
Jeszcze jedna komedia wojenna w dorobku Morgensterna z 1970 roku, tym razem osadzona w realiach II wojny światowej. Pełen gagów i sytuacji opartych na komizmie językowym i sytuacyjnym. Świetna rola Mieczysława Pawlikowskiego.
Wariacje Tadeusza Chmielewskiego
Nie lubię poniedziałku - komedia pomyłek z 1971 roku
Błyskotliwa komedia obyczajowa w reżyserii Chmielewskiego z 1971 roku ukazująca perypetie kilku mieszkańców bloku. Pełna zabawnych nieporozumień i gagów opartych na omyłkach i komizmie sytuacji. Znakomite role Ireny Kwiatkowskiej i Jana Himilsbacha.
Zmiennicy - perypetie pracowników poczty
Kolejna znakomita komedia w dorobku Chmielewskiego z 1986 roku, tym razem osadzona w realiach peerelowskiej poczty. Pokazuje zabawne perypetie i konflikty między pracownikami urzędu pocztowego. Świetne role m.in. Jerzego Treli i Witolda Pyrkosza.
Podróż za jeden uśmiech - przebojowa komedia romantyczna
Sentimentalna komedia romantyczna w reżyserii Chmielewskiego z 1972 roku z udziałem takich gwiazd, jak Beata Tyszkiewicz czy Wojciech Siemion. Dowcipnie ukazuje perypetie miłosne dwojga młodych ludzi.
Filmy muzyczne Krzysztofa Rogulskiego
Kochaj albo rzuć - komedia muzyczna z 1977 roku
Znakomita komedia muzyczna w reżyserii Rogulskiego z 1977 roku z świetną muzyką Seweryna Krajewskiego. Opowiada historię młodego małżeństwa, którego relacje komplikują się przez nadmierne zamiłowanie męża do gry na perkusji.
Zakazane piosenki - filmowe historie piosenek
Niezwykle popularny cykl filmów muzycznych Krzysztofa Rogulskiego z lat 80., przedstawiający historie największych przebojów polskiej estrady. Każda z komedii poświęcona jest innej piosence.
Pożegnanie z Marią - musical z piosenkami Jeremiego Przybory
Niezwykle udany musical Krzysztofa Rogulskiego z 1993 roku z piosenkami Jeremiego Przybory w wykonaniu Mieczysława Fogga. Zabawna i pełna wdzięku opowieść o miłosnych perypetiach głównego bohatera.
Inne kultowe komedie z epoki
Wsciekły - czarna komedia Romana Polańskiego
Mroczna komedia Romana Polańskiego z 1978 roku ukazująca przemianę nieśmiałego urzędnika w bezwzględnego zabójcę. Czarny humor w najlepszym wydaniu. Znakomita rola Zbigniewa Zapasiewicza.
Hydrozagadka - kryminał komediowy z 1970 roku
Znakomity kryminał w konwencji komediowej z 1970 roku w reżyserii Andrzeja Konic. Pełen gagów i zaskakujących zwrotów akcji film z Wiesławem Gołasem w roli głównej.
Zaślubiny z falą - musical z piosenkami Jeremiego Przybory
Uroczy musical z 1995 roku w reżyserii Janusza Rzeszewskiego z piosenkami Jeremiego Przybory. Leggiero opowieść o miłosnym zauroczeniu niewidomego pianisty. Znakomita rola Cezarego Pazury.
Powyższy przegląd nie wyczerpuje oczywiście tematu kultowych polskich komedii pomyłek z lat 60. i 70. Ukazuje jednak najważniejsze pozycje z tego nurtu - te, które na stałe wpisały się do kanonu rodzimej kinematografii i do dziś bawią widzów swoim specyficznym humorem. Mamy nadzieję, że choć w małym stopniu zachęciliśmy do odkrywania lub ponownego obejrzenia tych wybitnych filmów.
Podsumowanie
Komedie pomyłek z lat 60. i 70. to złoty okres w historii polskiej komedii filmowej. Powstało wówczas wiele produkcji, które na trwale wpisały się do kanonu rodzimej kinematografii. Ich specyficzny humor, brawurowe gagy i aktorskie popisy do dziś bawią kolejne pokolenia widzów. Filmy twórców takich jak Bareja, Chęciński, Morgenstern czy Chmielewski stanowią świadectwo polskiego komediowego geniuszu. Dostarczają rozrywki na najwyższym poziomie i budzą ciepłe wspomnienia dawnych lat. Gorąco zachęcamy do (ponownego) obejrzenia tych arcydzieł!
Najczęściej zadawane pytania
Która z omawianych komedii jest najbardziej kultowa?
Trudno jednoznacznie wskazać najbardziej kultową pozycję - wiele z omawianych filmów zyskało miano klasyków i na stałe wpisało się do kanonu polskiej komedii. Do szczególnie ważnych należą na pewno "Sami swoi", "Rejs", "Brunet wieczorową porą" czy "Miś".
Który z twórców wniósł największy wkład w rozwój komedii pomyłek?
Ogromne zasługi dla rozwoju tego gatunku mają Stanisław Bareja, Sylwester Chęciński i Janusz Morgenstern. To właśnie im zawdzięczamy wiele kultowych dziś produkcji, które na stałe wpisały się do kanonu polskiej komedii.
Czy komedie z tamtych lat nadal mają walory rozrywkowe?
Zdecydowanie tak! Filmy te nie straciły nic ze swojego uroku i wciąż potrafią bawić kolejne pokolenia widzów. Ich specyficzny humor, doskonałe dialogi i aktorskie kreacje pozostają ponadczasowe.
Gdzie można obejrzeć te kultowe komedie?
Wiele z tych filmów regularnie emitowanych jest w telewizji. Są też szeroko dostępne na DVD oraz na platformach streamingowych, np. Netflix, HBO GO czy iTunes.
Czy powstają dziś podobne komedie w Polsce?
Trudno mówić o prostych kontynuacjach - tamte filmy stanowią zamkniętą, wyjątkową całość. Ale warto wymienić takie współczesne produkcje, jak "Lejdis", "Chłopaki nie płaczą" czy "Porady na zdrady", które czerpią z tradycji polskiej komedii pomyłek.
Tagi
Udostępnij
