Kryminał to jeden z najpopularniejszych gatunków literackich w Polsce. Od dekad cieszy się niesłabnącą popularnością zarówno wśród czytelników, jak i wydawców. Na przestrzeni lat powstało wiele znakomitych pozycji reprezentujących ten gatunek, które na stałe wpisały się do kanonu polskiej literatury. Począwszy od mrocznych, wartkich fabuł osadzonych w realiach powojennej Polski, poprzez wciągające historie z czasów PRL-u, aż po współczesne bestsellery łączące kryminalną zagadkę z ostrymi dialogami i czarnym humorem. W niniejszym artykule przybliżamy najciekawsze pozycje z bogatej oferty polskich kryminałów, które koniecznie musisz znać.
Najlepsze klasyki polskiego kryminału
Ewa Callus - seria o komisarzu Jakubie Mortce
Ewa Callus jest autorką uznanego cyklu powieści kryminalnych z komisarzem Jakubem Mortką w roli głównej. Akcja osadzona jest w ponurej atmosferze powojennego Wrocławia i opowiada o zmaganiach Mortki z przestępczością w mieście. Debiutancka powieść "Bezlitosna zima" z młodym i ambitnym komisarzem od razu podbiła serca czytelników. Kolejne części pogłębiają wizerunek bohatera, ukazując go zarówno w pracy, jak i życiu prywatnym. Świetnie oddana, mroczna atmosfera powojennego Wrocławia sprawia, że cykl Callus to obowiązkowa pozycja dla miłośników klasycznego kryminału.
Marek Krajewski - cykl o Eberhardzie Mocku
Kolejnym niezwykle popularnym bohaterem polskich kryminałów retro jest Eberhard Mock - policjant rodem z Wrocławia, żyjący w czasach Republiki Weimarskiej. Stworzony przez Marka Krajewskiego Mock to postać barwna i niejednoznaczna, której losy śledzimy na przestrzeni kilkunastu powieści. Oprócz barwnych opisów życia w okresie międzywojennym, cykl wyróżnia się oryginalną, trzymaną w napięciu fabułą poszczególnych części. Lektura obowiązkowa dla miłośników historycznych kryminałów utrzymanych w klimacie starego, dobrego detektywu.
Joanna Chmielewska - powieści z prokurator Hanną Rutkiewicz
Nieco mniej znana, ale równie interesująca seria powieści, tym razem osadzonych w realiach stalinowskich. Główną bohaterką jest prokurator Hanna Rutkiewicz, która prowadzi śledztwa w trudnych, powojennych czasach. Autorka barwnie kreśli obraz ówczesnej rzeczywistości, nie unikając drastycznych scen. Rutkiewicz musi mierzyć się nie tylko z przestępcami, ale i naciskami ze strony władzy, co dodaje fabule politycznego zacięcia. Cykl godny polecenia dla lubiących mocne, criminal-noirowe historie.
Współczesne bestsellery kryminalne z Polski
Remigiusz Mróz - seria o prawniku Joannie Chyłce
Remigiusz Mróz to jeden z najpopularniejszych obecnie autorów polskich kryminałów. Jego powieści osiągają zawrotne wyniki sprzedaży i często gościć mogą na szczytach list bestsellerów. Główną bohaterką cyklu jest Joanna Chyłka - prawniczka z poznańskiej kancelarii, która wikła się w różne kryminalne sprawy. Każda część to oryginalna, trzymająca w napięciu zagadka kryminalna łączona z wciągającą fabułą obyczajową. Lekka, dynamiczna akcja, humor i satyra na polskie realia sprawiają, że powieści Mroza czyta się jednym tchem.
Zygmunt Miłoszewski - cykl o prokuratorze Teodorze Szackim
Kolejny popularny cykl z osadzoną w polskiej rzeczywistości fabułą. Tym razem głównym bohaterem jest warszawski prokurator Teodor Szacki, który prowadzi skomplikowane śledztwa, często obnażające mroczne strony polskiej mentalności. Miłoszewskiemu udało się połączyć wciągającą zagadkę kryminalną z elementami obyczajowymi i społecznymi. Dzięki barwnej charakterystyce Szackiego i innych postaci, powieści oddają klimat współczesnej Polski. Lektura, która wciąga i zmusza do myślenia.
Katarzyna Bonda - thrillery o sasance Smokowskiej
Nieco inny typ bohaterki reprezentuje sasanka Smokowska, żołnierz GROM-u stworzona przez Katarzynę Bondę. Jej przygody to wypełnione akcją thrillery szpiegowskie, w których nie brakuje zwrotów akcji, pościgów i strzelanin. Autorka osadza fabułę głównie poza granicami Polski, często w egzotycznych lokacjach, co dodaje powieściom rozmachu. Jeśli lubisz szybką akcję i niecodzienne realia, cykl o Smokowskiej jest dla ciebie.
Mroczne kryminały w polskich realiach
Olga Tokarczuk - "Prowadź swój pług przez kości umarłych"
Mistrzyni pióra nadała polskiemu kryminałowi nieco inny, poetycki charakter. Akcja osadzona jest w niewielkiej wsi na granicy Polski i Czech, gdzie dochodzi do serii tajemniczych morderstw. Narratorką i detektywem-amatorką jest ekscentryczna Janina Duszejko. Mimo iż fabuła utrzymana jest w konwencji kryminału, Tokarczuk snuje przede wszystkim metafizyczną opowieść o relacji człowieka ze światem. Lektura wymagająca, ale też nagradzająca - z pewnością inna niż typowy kryminał.
Jakub Żulczyk - seria o komisarzu Świrskim
Powieści Żulczyka łączą w sobieelementy kryminału z literaturą grozy i obyczajową. Ich bohaterem jest komisarz Świrski, mierzący się z ponurą rzeczywistością współczesnej Polski. Pełne przemocy i okrucieństwa historie nie pozostawiają złudzeń co do mrocznej natury ludzkiej. Mocny, momentami drastyczny język i specyficzny, czarny humor sprawią, że lektura wciągnie, choć niejednokrotnie wstrząśnie czytelnikiem. Zdecydowanie nie jest to kryminał dla wrażliwych.
Wojciech Chmielarz - "Wkręceni" i "Jesteś moim celem"
Ostre i bezkompromisowe thrillery grozy - tak w dwóch słowach można opisać powieści Wojciecha Chmielarza. Akcja "Wkręconych" rozgrywa się we współczesnym, mrocznym świecie przestępczym. Bohaterowie muszą zmierzyć się z demonami przeszłości i śmiertelnym niebezpieczeństwem. Z kolei "Jesteś moim celem" to opowieść o mściwym mordercy i policyjnym pościgu. Chmielarz tworzy niepokojące, klaustrofobiczne wręcz sceny, które wryją się w pamięć. Ostrzegamy - te książki trudno zostawić bez dreszczyku emocji.
Kryminały osadzone w PRL-u
Marek Krajewski - "Śmierć w Breslau"
Choć Marek Krajewski kojarzony jest przede wszystkim z cyklem o Eberhardzie Mocku, to jego powieść "Śmierć w Breslau" również zasługuje na uwagę. Tym razem akcja dzieje się w powojennym Wrocławiu, a śledztwo w sprawie tajemniczych morderstw prowadzi Edward Popielski. Ciekawie nakreślone realia życia w PRL-owskim mieście i barwna galeria bohaterów sprawiają, że lektura wciąga od pierwszej strony. Klimatyczna opowieść kryminalna z historią w tle.
Robert Małek - "Ziarno prawdy"
Nastrojowa powieść osadzona w stalinowskiej Warszawie w latach 50. Bohater, dziennikarz Jerzy Bortnowski prowadzi prywatne śledztwo w sprawie samobójstwa znajomego poety. Wkrótce wikła się w niebezpieczną grę wywiadów i musi mierzyć się z własną przeszłością. Autor świetnie oddaje klimat tamtych lat, budując poczucie zagrożenia i nieufności. Pełen zwrotów akcji kryminał szpiegowski godny polecenia.
Marcin Wroński - "Zły"
Marcin Wroński przenosi czytelnika do ponurej Warszawy lat 80. Głównym bohaterem jest inspektor Zawada, który prowadzi śledztwo w sprawie tajemniczych morderstw na striptizerkach. Wkrótce okazuje się, że ma do czynienia z przebiegłym seryjnym zabójcą. Autor realistycznie oddaje klimat schyłkowego PRL-u i obnaża mroczne oblicze tamtych czasów. Mocny, momentami brutalny thriller kryminalny, od którego ciężko się oderwać.
Polskie kryminały z czarnym humorem
Michał Witkowski - trylogia o Lovasie
Nieco lżejszy ton mają kryminały Michała Witkowskiego z nietuzinkowym inspektorem Lovasem w roli głównej. Akcja trylogii rozgrywa się we współczesnym Wrocławiu, a fabuła obfituje w zaskakujące zwroty akcji i absurdalne sytuacje. Dzięki ciętemu, czarnemu humorowi i galerii oryginalnych bohaterów, lektura gwarantuje śmiech, a momentami wręcz łzy. Paradokumentalny styl i satyra na polską rzeczywistość dopełniają tej wyjątkowej, komediowej odmiany kryminału.
Igor Brejdygant - powieści o inspektorze Ferdynandzie Kapyście
Równie swobodnym tonem, momentami wręcz farsy, utrzymane są powieści Igora Brejdyganta. Ich bohaterem jest nieudolny, choć pełen uroku inspektor Ferdynand Kapyś. Zmagania Kapyścia z nawet najprostszymi z pozoru zagadkami kryminalnymi obfitują w zabawne dialogi, komiczne sceny i szyderczą satyrę. Dzięki lekkiemu pióru autora i sympatycznemu bohaterowi jest to kryminał, który może rozbawić do łez.
Radek Rak - cykl o komisarzu Fordonie
Radek Rak stworzył barwną galerię bohaterów w cyklu powieści dziejących się w Szczecinie. Ich głównym bohaterem jest niecodzienny komisarz Sergiusz Fordon, który w nietypowy sposób rozwiązuje zagadki kryminalne. Każda część to
Podsumowanie
Przedstawione powyżej pozycje to zaledwie zarys bogactwa polskiej literatury kryminalnej. Mroczne historie osadzone w realiach PRL-u, wciągające fabuły dziejące się we współczesności, a także lekkie kryminały z domieszką humoru - ten gatunek ma w Polsce długą i barwną tradycję. Bez względu na preferencje, wśród szerokiej oferty polskich autorów każdy miłośnik kryminałów znajdzie coś dla siebie. Gorąco zachęcamy do sięgnięcia po prezentowane tytuły i samodzielnego odkrywania tajemnic polskiego kryminału!
Najczęściej zadawane pytania
Jakie książki polecić komuś, kto dopiero zaczyna przygodę z polskim kryminałem?
Dla początkujących idealne będą powieści Remigiusza Mroza z serii o Joannie Chyłce lub cykl Zygmunta Miłoszewskiego o prokuratorze Teodorze Szackim. Łączą wciągającą, niebanalną fabułę z lekkim, dynamicznym językiem.
Które kryminały są najlepsze dla fanów mrocznych historii?
Jeśli lubicie mocne, mroczne fabuły, sięgnijcie po thrillery Wojciecha Chmielarza, cykl Jakuba Żulczyka o komisarzu Świrskim lub powieści Marcina Wrońskiego.
Gdzie szukać kryminałów z czarnym humorem?
Lżejszym tonem wyróżniają się kryminały Michała Witkowskiego, Igora Brejdyganta oraz Radosława Raka. Idealne pozycje, gdy chce się pośmiać czytając kryminał.
Które kryminały retro są warte uwagi?
Wśród klasyków gatunku wymienić należy cykle Marka Krajewskiego o Eberhardzie Mocku oraz Ewy Callus z komisarzem Mortką. Obowiązkowe pozycje dla fanów historycznych kryminałów.
Gdzie szukać ekranizacji polskich kryminałów?
W ostatnich latach ekranizacje doczekały się m.in. powieści Remigiusza Mroza, Zygmunta Miłoszewskiego oraz Wojciecha Chmielarza. Warto podejrzeć, jak prezentują się na ekranie ich bohaterowie.
Tagi
Udostępnij
